-
1 шул рәвешле
1) так, таки́м о́бразом, таки́м мане́ром2) в тако́м ви́де (состоя́нии, положе́нии) -
2 шул
I мест. указ.(шуның, шуңа; шуны, шуннан, шунда)1) тот (та, то), э́тот (э́та, э́то)һаман шул бүлмәдә тора — всё (ещё) живёт в той ко́мнате
шул мәсьәләгә игътибар кирәк — необходи́мо внима́ние той зада́че
2) в сочет. с мест. "әнә", "менә" вот тот (та, то); вот э́тот (э́та, э́то)менә шул кешеләр — вот э́ти лю́ди
әнә шул эш — вот та рабо́та
3) в функ. обобщающего слова э́то, вот, вот э́токиңәшем шул - бу дуслыкны онытма — не забу́дь э́ту дру́жбу - вот мой сове́т
төп бурычыбыз - шул планны арттырып үтәргә — перевы́полнить план - вот э́то на́ша основна́я зада́ча
4) мест.; нареч. (то́чно) та́к же; тот (та́, то́, те́) жебарысы да шул — всё та́к же
йортлар да, урамнар да шул — и дома́, и у́лицы те́ же
5) в качестве союза в составе соотносит. слов кем..., шул кто..., тот ни, нәрсә..., шул что..., тоткем эшләми, шул ашамый — (посл.) кто не рабо́тает, тот не ест
II частицани теләсәң, шул бар — что хо́чешь, то есть (име́ется); что душа́ жела́ет, всё есть
1) утверд. ведь, жеул юк шул — его́ ведь (же) нет
монда урман һавасы шул — здесь же лесно́й во́здух
мин аны белмим шул — я же его́ не зна́ю
2) утверд.-усил. дабармадым шул — да, я не пошёл
кайткан шул — да, он верну́лся
бу эш җиңел түгел шул — да, э́то де́ло не лёгкое
•- шул гына
- шул дәрәҗәдә
- шул җирлектә
- шул кадәр
- шул кадәрле
- шул килеш
- шул хәлдә
- шул көнгә тикле
- шул рәвешле
- шул рәвешчә
- шул сәбәпле
- шул турыда
- шул хакта
- шул ук
- шул ук вакытта
- шул уңайдан
- шул хисаптан
- шул исәптән••шул кирәк — так его́ (её, их); так и на́до; по заслу́гам; туда́ и доро́га
- шул көй- шул көе
- шул көй белән -
3 шул рәвешчә
см. шул рәвешле -
4 рәвешле
прил.1)а) име́ющий (какую-л.) фо́рму (о́браз, цвет), похо́жий на (что-л.)соры томан рәвешле сыек болытлар — жи́дкие облака́, похо́жие на се́рый тума́н
б) в ви́де (чего-л.)сәнәк рәвешле тамга — ли́чный знак (тамга́) в ви́де вил
2) в знач. послелога как; подо́бныйүзе рәвешле хатыннар (кешеләр) белән — вме́сте с таки́ми же же́нщинами (людьми́), как она́ сама́
3) с мест. бу, шул, шушы, ни образу́ет местоимённо-наре́чные словосочета́ния: так, таки́м о́бразомсүзне бу рәвешле башлау — разгово́р нача́ть так
шушы рәвешле ачулану — так руга́ть
ни рәвешле — как, каки́м о́бразом
үзен ни рәвешле тотарга белмәү — не знать, как себя́ вести́
-
5 ни
I мест.1)а) мест. вопр. чтони булды? — что случи́лось?
ни кирәк сиңа тагын? — что ещё тебе́ на́до?
б) в вопр. оборотах что́-то, что́-л., что́-нибудькүңел бушлыгын ни белән булса да тутырырга кирәк иде — на́до бы́ло че́м-то запо́лнить душе́вную пустоту́
нидән башларга белмим — не зна́ю, с чего́ нача́ть
2) в риторических вопр. и воскл. предл. мест. вопр. как, како́в, како́йминем монда ни гаебем бар? — кака́я моя́ вина́ в э́том?
балаң авырмыйча гына үссә, ни бәхет! — е́сли ребёнок растёт не боле́я, како́е сча́стье!
ни рәвешле (ни төсле) килеп чыгар бит — как ведь полу́чится
3) в сложн. предл. употр. в составе сложного союзн. сл. ни... шул, ни... шуны что..., тони чәчсәң, шуны урырсың — (посл.) что посе́ешь, то и пожнёшь
күңелендә (уенда) ни, телендә шул — (погов.) что на уме́, то и на языке́
4) в сочет. с сущ. образует парные слова и придаёт собирательное знач. вме́сте с...өстәле-ние белән — вме́сте со столо́м
урындыгы-ние белән — вме́сте со сту́лом
•- ни арада- ни бар
- ни булган
- ни барысы
- ни барысы шул
- ни булганы
- ни булса булыр
- ни булса да булыр
- ни гомер
- ни гомердән бирле
- ни күзем белән күрим
- ни күрәм••ни пычагыма — на ко́й чёрт
ни чарадан бичара — во́лей-нево́лей, хо́чешь не хо́чешь
- ни җиттеII частица1) усил. ско́лько (бы), сто́лько, как ни, ещё бо́леени гомер узган — ско́лько вре́мени прошло́
ни тырышмасын, барыбер куып җитә алмый — как ни стара́ется, всё равно́ не дого́нит
2) употр. при выражении несогласия, иронии и т. п. как бы..., как же...туганы өчен кайгыртмыйча ни, кайгырта инде — как же не забо́тится о ро́дственнике, коне́чно, забо́тится
син күрсәткәч күрмичә ни, күрдем инде — как же не ви́деть, раз ты пока́зываешь, уви́дел
егылдым ди, егылмыйча ни — как же (как бы не так), сейча́с вот упаду́
еладым ди, еламый ни — как же, сейча́с вот и запла́чу
3) ну (и) что; ну (и) пустьбулса ни — ну и что (из э́того)
күрсә ни, күрсен — ну и пусть ви́дит
4) союз ни..., ни...ни ары, ни бире — ни туда́, ни сюда́
ни алга, ни артка — ни наза́д, ни вперёд
ни уңга, ни сулга — ни впра́во, ни вле́во
ни аллага, ни муллага — ни бо́гу све́чка, ни чёрту кочерга́
ни он түгел, ни камыр түгел — ни ры́ба ни мя́со
-
6 рәвешчә
нареч.таки́м о́бразомсм. тж. рәвешле 2)шул рәвешчә — так, таки́м о́бразом (мане́ром)
син әйткән рәвешчә эшләсәк — е́сли сде́лаем так, как ты сказа́л (таки́м о́бразом)
елдагы рәвешчә чәчәрбез инде — се́ять бу́дем так, как се́яли ка́ждый год
См. также в других словарях:
кыялату — Шул рәвешле очырып җибәрү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыну — 1. Нык бөгү каерудан, каты бәрү бәрелүдән һ. б. ш. көчле һәм кискен хәрәкәттән: аркылыга чатнау (гадәттә озынча нәрсәләр тур.). Шул рәвешле берничә кисәккә аерылу. Шул рәвешле зуррак кисәктән аерылып төшү. Яшь үлән сабагы, кәгазь бите һ. б. ш.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
пирамида — 1. Нигезе өч яки күппочмактан, ә ян яклары уртак түбәле өчпочмаклардан торган геометрик җисем – күпкырлык 2. Борынгы Мисыр фиргавеннәренең каберләре өстенә төзелгән гаять зур таш корылма 3. Югарыга таба очланып килә торган киң нигезле әйбер. Шул… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
инверсия — 1. Берәр сүзнең мәгънәсенә басым ясау яки бөтен фразага билгеле бер стилистик төсмер бирү өчен җөмләдә сүзләрнең гадәти тәртибен үзгәртү 2. Ак җирлектәге кара сүрәтне, хәрефләрне кара җирлектә ак итеп үзгәртү. Нәр. б. шул рәвешле әверелдерү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
өрү — I. Өзек өзек тавышлар чыгару (эт, төлке тур.) 2. күч. Тиргәшү, әрләшү, орышу; начар сүзләр әйтү. II. ӨРҮ – 1. Һава агымын куу, куып күчерү, һаваны хәрәкәткә китерү (җил тур.). Кая да булса салкын һава керү, үтәли җил барлыкка килү тур. ярыктан… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сайлау — 1. Яхшырагын яки кирәгрәген эзләү карау яисә аерып алу. Өстенрәк, яхшырак, дөресрәк дип табу 2. Тавыш биреп, берәр оешма, орган членлыгына яки җаваплы (сайлаулы) хезмәт урынына үткәрү, җибәрү делегатлар сайлау. Членнарын шул рәвешле билгеләп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
саф — (САФЛАНУ) (САФЛАНДЫРУ, САФЛАУ) (САФЛЫ) (САФЛЫК) – I. и. 1. Кешеләрнең һ. б. (гадәттә хәрәкәт итүче) нәрсәләрнең хәрби тәртип белән, тигез ара калдырып урнашкан рәте һәм шул рәвешле тезелеп оешкан төркеме. Хайваннарның, кошларның сафка охшаш рәте… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөзү — I. Маңгае белән бәрү төртү, мөгезе белән төртү чәнчү (хайван тур.). II. СӨЗҮ – 1. Чүптән, чит катнашмалардан чистарту арындыру өчен, сөзгеч, иләк, марля кебек вак тишекле әйбер аркылы агызып үткәрү (сыеклыкларны). Шул рәвешле аерып алу… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сөяү — Авып төшмәсен өчен гадәттә югарыгы ягы белән берәр нәрсәгә терәп кую. Ышыклау каплау максаты белән шул рәвешле кую. Баскан яки утырган хәлдәге гәүдәне: берәр җиргә терәү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сылану — 1. (Сылау) 2. Ябышып иярү (үзле балчык һ. б. ш. тур.) 3. сөйл. Кершән иннек ише белән килешсез, әдәпсез бизәнү 4. Тәннең һәр җиренә тигез тиеп, ятып тору (кием тур.) 5. күч. Берәр нәрсәгә якын ук килеп елышу, терәлеп үк урнашу. Шул рәвешле посу,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тәгәрмәч — и. 1. Күчәрдә әйләнеп, арба, автомобиль, вагон һ. б. ш. ны хәрәкәтләндерергә хезмәт итә торган (кигиле яки тоташ) түгәрәк; көпчәк 2. Механизмнарда, җайланмаларда аларның аерым өлешләрен хәрәкәткә китерергә, әйләндерергә ярдәм итә торган шундый… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
